De "Cyrurgie" van Meester Jan Yperman / naar de handschriften van Brussel, Cambridge, Gent en Londen uitgegeven van E. C. van Leersum.

  • Yperman, Jan, active 1310.
Date:
1912
Catalogue details

Licence: In copyright

Credit: De "Cyrurgie" van Meester Jan Yperman / naar de handschriften van Brussel, Cambridge, Gent en Londen uitgegeven van E. C. van Leersum. Source: Wellcome Collection.

Provider: This material has been provided by Royal College of Physicians, London. The original may be consulted at Royal College of Physicians, London.

    149/378 (page 91)
    gesleghen aldus dit es goet in .3. manieren al soet voirseit es (schetsje) dierste het is ghesmiedt G 67b. de sweeringhe vanden oghen danne het dwynghet dye humoren van- den oghen terde het purgiert dye humoren no gheeste in comen waer bij men name met rechte tclare vanden eye bedij het so claert doghen ende saechse ende purgeertse dye zeerhede vanden oghen die come?t van slapen ofte dies gelike ende dat doet metter zachte vander naturen bedij het es zachte oft dies ghelike ende dat doet metter natnren bedij het en zoch(t)et bider naturen bedij het es schoen ende conforteert zine gelike dat es doghe. Ende dwater- kijn datter in es ende es enech mensche gewont inden oghe appel zoe ghenesettene alsoet u vore- leert es. Ende anders niet want eneghe meesters legghen dair op plaesteren van wasse ende van comyne. Ende sij doen quaet want zijn dye huden vanden oghen gewont G 67c. dit was zoe trect ute dye substan- ciën vanden oghen dus so dwingt doghe water tkomijn .... heet dese drie graciën. Tander het doet dye oghe Iepen ende verteert die substancie vanden ogen. Terde het verhit doghe ende doet smelten die coude humoren die bij naturen willen sijn geconfirmeert met cou- der medicinen. Nu vermanyck u yerst eest dat enech mensche zij gewont indie ogen dat ghine niet medich meret (Z. medicineret) met heeter medicinen Ne ware met couden alsoe es dwitte vanden eye geslegen cort alst oft water ware ende dat moet zijn (s)onder dye scüme twelke dwitte heeft vele crachten alst vore seyt es. Cap. 23. Vanden fistel die wassen inden sterten vander oghen. Nu hoert ende leert vanden fis- telen die wassen in dye stertte vander oeghen Ende namelike ter g 67d. nese waert dese fistele comen van humoreti dye welcke vervulte van natnren dair sent die welke hu- moren niet moghen uut comen. Ende dat es bijdij dat zij zijn gorsem G] ende grof ende vele. b 128a. die maken int ende va?i de?i ogen an die zide ten nese wert.1. boots- kiin also groet alse .1. vitse. de- welke humoren daer vertege?i ende maken etter der uutlopende ten bootskine. Ende onderwilen so brekeZ dboot(s)kiin binnen den ogen. ende dan cornet detter lopende van binnen den ogen. entie stede daer dbootskijn was valt neder mer die huut wert daer ontvarwt i?i root- heiden. ende alse men daer legeZ den dume op. so comt dat etter ten sterte vander ogen ute ten nese wert. van den welke?i ic u hier .1. deel wil leeren vander g 68a. curen. ende vander vresen daer gi u af sijt sculdech te wachtene. <1 De cure es dat gi sijt sculdech die wonde dats den mont vanden fistel te widene meZ marge vanden vliedere. of meZ gedrogeder wortelen van gencianen. ende daeraf ene wieke gesnede?i na dat de mont wert ront gnouch. so stecter in .1. wieke van stoppen gemaect ende genet in pulvere dat geseit es int capittel vanden wanne?r. Mer wacht u dat giere niet en doet in te vele. want heZ soude maken te groet .1. gat. ende dat soude al tansichte o?itmaken entie ogen doen lopen. <1 Mer meester bevenoud wille dat men taste an den nese waer die