De "Cyrurgie" van Meester Jan Yperman / naar de handschriften van Brussel, Cambridge, Gent en Londen uitgegeven van E. C. van Leersum.

  • Yperman, Jan, active 1310.
Date:
1912
Catalogue details

Licence: In copyright

Credit: De "Cyrurgie" van Meester Jan Yperman / naar de handschriften van Brussel, Cambridge, Gent en Londen uitgegeven van E. C. van Leersum. Source: Wellcome Collection.

Provider: This material has been provided by Royal College of Physicians, London. The original may be consulted at Royal College of Physicians, London.

    145/378 (page 87)
    caracten siin .7. mareieren, die .4. machmere genesen entie .3. niet. Menechwerf coreit ene ziecheit in G 63c. dogen diemen in latine heet ca- racten. in dietsche gelijc ere slims. Ene sluus wert dat water, dat met en mach lopen daert heeft te dalene. alse vore ene watermolen of vore enen vivere. of elder daert te doene es. Als men water wilt laten gaen so haelt men de sluus op. ende dan lopet ute. also doet hier te t bediedene. Eist dat die humoren dalen dore die zenewen die an dogen siin vast daer die zierede geesten dore gaen tote in die herssenen. ende verstopt die zie. dat siin die pupillen dewelke humoren siin. also daelt dat vor- seide waterkiin dat natrerlijc es in die ogen. Ende also die humoren siin gnouch gewrongelt. dats hart ende stijf gnouch. so en machmense f niet genesen in proeven van sur- giën. Ende men machse aldres g 63d. proeven. Luket die ene oge toe. ende legt uwen dume op dander oge led ende .1. deel vaste, ende dan oiitdoet gereet. eist dat water es gesprait') ende weder comtvare elke?' side ende weder vergadert alsoet te voren was ende dat gereet. so eist curabel: Ende en doet so niet. so neist niet gnouch gefor- meert. ende dan so ere doeter niet toe. b i27d. 4j Dierste die men mach genesen. die es wit alse calc. entie comt van slagen van risen of van stocken. of van scaelkinen van enegen dingen, of van werpingen van stenen of van sneeclatten of dies gelike. Dese siin goet ende licht te genesene. mer sine zien niet also claer alsi te voren daden eer si geslagen waren. Want bi den slagen die si moesten gedogen so liepen die humoren in die .3. huden die vore die zie siin. bi den welken si niet en mogen keren al. daer G 64a. en blijft .1. belemmertheit in die zie. dat siin die clare huden de- welke siin sculdech te sine onbe- lemmert bi natreren. Dandere es wit kerende ten blauwen wert. ende dit comt bi ocsune 2) vander magen, die ontfangen heeft qreade spisen. biden welken af comen qiiade fumeyen. die risen uter magen ten herssenen wert. ende dan vallen also vore die ogen ende maken daer ge wrore gelde humoren, ende. 1. luttel blauachtech. Es dese wel gevellet metternaelden. men ziet daerna wel also claer alst te voren dede eer si quam. Ende oec so ziet men bat achter haer cure. dan achter enege van al den andren driere. ende dat comt biden puren humoren ende bider vervulten vandere ziereden geesten die in dogen siin. Die derde es wit .1. luttel kerende in asscher g 64b. varwen. entie comt van hooftswere ende onderwilere comt si van alte groter coutheï't die de herssenen hebben, ende van te vele te wenene of te wakene. Dese en sal niet lange blivere in haren staet. sine sal weder blint werden, sine werde gecureert met deser latuariën. van- der welker men sal nemen nuchtern also groet alse .1. kerstaengie. ende navens als men slapen gaet. Ende wachten van spisen die hem con- trarie siin. alse rent vleesch. geyten vleesch. boeken vleesch. palinge. [bonen G] erweten. enioere. dese ') G: gesparset 2) G: occusoene